کلاس خطر چیست ؟
کلاس خطر در محصولات شیمیایی یک نشانه است که برای تعیین و ارتباط دادن میزان خطر یک ماده شیمیایی با احتیاط‌های لازم برای استفاده از آن به کار می‌رود. این کلاس‌بندی‌ها بر پایه‌ی استانداردها و سیستم‌های خطرپذیری مانند سیستم گلوبال هارمونایزد (GHS) انجام می‌شود.
در سیستم GHS، محصولات شیمیایی بر اساس خطراتشان به چندین کلاس خطر تقسیم می‌شوند. این کلاس‌ها عبارتند از:
1. **کلاس خطر فیزیکی:** شامل خطراتی مانند احتمال انفجار، اشتعال، ترکیبات ناپایدار، فشار بخار مضغوط و …
2. **کلاس خطر برای سلامت انسان:** مانند سمیت (از جمله سمیت حاد و مزمن)، تحریک یا حساسیت پوستی، سرطان‌زایی و …
3. **کلاس خطر برای محیط زیست:** شامل اثرات مخرب بر زیستگاه‌ها، حساسیت‌های زیستی، واکنش‌های شیمیایی در محیط و …
4. **کلاس خطر برای انفجارات گازی:** مانند گازهای فشاری، آمین‌ها، پیروکسید‌ها و …
هر کدام از این کلاس‌ها دارای زیربخش‌ها و نمادهای خاصی است که برای نشان دادن خطرات و احتیاط‌های لازم برای استفاده از آنها به کار می‌روند. این کلاس‌بندی‌ها به کاربران و کارفرمایان کمک می‌کنند تا بتوانند از محصولات شیمیایی بهترین استفاده را با احتیاط لازم داشته باشند و خطرات آنها را بهینه‌سازی کنند.
سیستم کلاس‌بندی خطرات محصولات شیمیایی معمولاً بر اساس اعداد و نشانه‌های خاصی انجام می‌شود که میزان خطر را برای کاربران نشان می‌دهد. در سیستم گلوبال هارمونایزد (GHS)، کلاس‌های خطر به شرح زیر هستند:
کلاس خطر فیزیکی:
1. کلاس 1: انفجارگرایی و گازها تحت فشار (میزان پارامتر انفجار از 1 تا 4 می تواند باشد)
2. کلاس 2: گازهای فشرده (1 تا 3)، گازهای سایر مایعات (1 تا 4)، مایعات قابل اشتعال (1 تا 3)، جامدات قابل اشتعال (1 تا 3) مثل هیدروژن پراکساید
3.کلاس 3: اکسیدان‌ها
4. کلاس 4: جامدات آسیب آور (1 تا 9)، مایعات آسیب آور (1 تا 4)، فلزات آسیب آور در آب (1 تا 3)
5. کلاس 5: گازها و مایعات انگیزه (1 تا 3)
6.کلاس 6: سمیت حاد و مزمن (1 تا 3)
7. کلاس 7: اثرات آنتی‌میکروبیال
8.کلاس 8: خطرات خاص (1 تا 3)
9. کلاس 9: خطرات متفرقه
کلاس خطر برای سلامت انسان:
1. کلاس 1: سمیت حاد (1 تا 5)
2. کلاس 2: سمیت مزمن (1 تا 4)
3. کلاس 3: تحریک پوستی (1 تا 2)، تحریک چشمی (1 تا 2) مثل
4. کلاس 4: سرطان‌زایی (1 تا 3)، سمیت برای ارث بردن (1 تا 3)، سمیت برای ارگان‌های خاص (1 تا 3)
5. کلاس 5: خطرات متفرقه (1 تا 3)
هرکدام از این کلاس‌ها دارای زیربخش‌هایی هستند که میزان خطر را نشان می‌دهند و با استفاده از اعداد و نشانه‌های مشخص، اطلاعاتی کامل از خطرات محصولات شیمیایی را ارائه می‌دهند.
